Een leuke, sprankelende collega vertelt soms over haar datingavonturen. Sappige verhalen, er is veel veranderd op de liefdesmarkt in de 23 jaar dat ik met dezelfde man verkeer. Onlangs was m’n collega geghost; een interessante, goed gebouwde man met wie het juist zo leuk leek, liet ineens niets meer van zich horen. Een ander veelvoorkomend fenomeen in fast romance is dat je gebencht wordt, in de wacht gezet omdat je geliefde in spe wil kijken of zich nog iets beters voordoet. Vluchtigheid en kicks zijn key op de datingapps.
Bestaat het woord Beleidstinder? Het kwam in me op, de dag dat de NOS meldt dat het kabinet een streep haalt door de stikstofaanpak. Twee jaar werkten provincies met stakeholders aan gedragen regionale plannen voor het landelijk gebied, die lijken nu in één veeg weg. Een vluchtige swipe en het proces waar velen met ziel en zaligheid aan werkten, is uit beeld. Wat komt ervoor in de plaats? Wat doet het met boeren, burgers, bestuurders en maatschappelijke organisaties dat oplossingsrichtingen waaraan ze zich verbinden, zomaar uit het zicht verdwijnen in een veranderlijke politiek?
Een instabiele koers ondergraaft het vertrouwen waarop de samenleving is gegrondvest. Op feestjes krijg ik geregeld de vraag waarom we op het ene moment worden aangemoedigd door de overheid om te investeren in zonnepanelen, en het volgende moment de salderingsregeling wordt afgeschaft. Ze begrijpen er niks van en voelen zich bedrogen. Of wat te denken van ondernemers die investeerden met het oog op de verplichte hybride warmtepomp in 2026. Vol vertrouwen erin gestapt, en plots is de verbinding eenzijdig gewist. Geghost. De milieunormen voor windenergie zijn op een iets andere manier een bron van onzekerheid en ruis: de onzekerheid erover duurt erg lang. Dit doet iets met de energiecoöperaties, gemeenten en bedrijven die keihard hebben gewerkt om stappen te zetten. Zij voelen zich gebencht. Het is alsof de gesprekken op de nationale beleids- en politieke tafels losgezongen zijn van wat er in het land gebeurt.
Kortgeleden waren we met een paar collega’s op werkbezoek in Zuid-Limburg en brachten we een bezoek aan de regio en de gemeente Maastricht. Bij de borrel ging het gesprek met de bestuurders en ambtenaren over hoe complex het is, beslissingen te nemen over duurzame opwek op land, met name windenergie. Maar dat er na intensieve gesprekken ambtelijk een koers gevonden is, kleine stapjes vooruit passend bij wat er lokaal speelt. Het veranderlijke landelijk beleid maakt dit nog lastiger. We schuiven het liefst keuzes voor ons uit, hopen dat een ander een stap zet of gokken op innovaties zoals kleine modulaire kernreactoren die op z’n vroegst rond 2040 in het zicht zijn. Hoe kun je je met de samenleving verbinden als je zonder echt alternatief van koers verandert?
De WRR bracht onlangs het rapport 'Nederland in een fragmenterende wereldorde’ uit, met de boodschap dat complexe, grimmige internationale verhoudingen schreeuwen om consistent beleid. In de samenwerking met andere nationale overheden, en ook in het binnenland is samenwerken met de hele samenleving van groot belang, zegt de WRR. De wereld is weerbarstig, de bestaande orde van krachten en machten is enorm in beweging. Energie is daarbij cruciaal. Meer dan ooit is een strategie met lange lijnen nodig om waarde en welvaart te creëren en te behouden. Ik hoop daarom dat de langetermijnvisie zoals geschetst in het Nationaal Plan Energiesysteem (NPE) ons helpt voorbij het pad van kortetermijnbelangen of deelbelangen. Want dat brengt ons niet tot elkaar. Laten we in zetten op slow daten. Lange relaties. Accepteren dat het nooit perfect zal zijn. Elkaar vasthouden, onvolkomenheden overwinnen en samen verder groeien. Dat is honderd keer beter dan tot stilstand komen door Beleidstinder.