Op zoek naar een fietssleutel in de tafella vind ik een oude foto. Een strandfeest met vrienden, wat een jonge koppies, wat is er veel gebeurd nadien. Goed dat je niet alles van tevoren weet. Zal er ooit uit een dressoir een verweerde afdruk tevoorschijn komen van de bordesfoto van het kabinet-Schoof? Wat weten we dan, wat we nu nog niet weten? Hoe dan ook, het treft dat twee dagen na die foto, onze eigen ‘foto’ RES verschijnt: de stand van zaken die we twee keer per jaar uitbrengen. Dit landelijk beeld van waar we met dertig energieregio’s staan op weg naar 2030, is een prima inwerkdossier RES voor onze nieuwe minister, Sophie Hermans.

Uit de rondgang van onze accounthouders langs de dertig regio’s blijkt dat het streven naar het opwekken van 55 TWh zonne- en windenergie op land nog steeds leeft, al gaan we dat niet in 2030 halen. Het doel van tenminste 35TWh uit het Klimaatakkoord is nog binnen bereik. Daar zijn nog wel concrete wind- en zonprojecten voor nodig. Ook nu de omstandigheden er niet gemakkelijker op worden, bijvoorbeeld door de strijd om de ruimte, het volle stroomnet en de nieuwe milieunormen voor wind. Nu de 35 TWh dichterbij komt, zien we de neiging om te denken: ‘het realiseren van mijn project met al het gedoe wat erbij zit, hoeft wellicht niet meer’. Maar zo is het niet, we hebben alle projecten nodig om ook in de toekomst genoeg elektriciteit te hebben voor wonen, werken en verplaatsen.

Het samenspel van economie, ruimtelijke ordening en energie wordt steeds intenser. Het vraagt soms lastige keuzes om de vaart erin te houden. Tegelijk mogen we elkaar daardoor niet kwijtraken. Verbinding is essentieel, samen zoeken naar oplossingen waar mensen mee uit de voeten kunnen zit in het DNA van het besturen in Nederland. Dat vraagt je te verplaatsen in beelden en perspectieven van anderen vanuit nieuwsgierigheid en interesse. Gelukkig kunnen we dit meestal goed.

Het is ook positief dat in het hele land inwoners, ondernemers, coöperaties initiatieven nemen die de energietransitie verder helpen. Mensen die elkaar vinden in enthousiasme en gedrevenheid. Zoals onze eigen Xander die als betrokken inwoner van Scheveningen samen met de wijk, gemeente Den Haag, strandpaviljoeneigenaren en de netbeheerder een energiecoöperatie aan het opzetten is.  

Naast zulke actie vraagt de energietransitie om reflectie op het eigen handelen en op de beweging zelf. Daarom vroegen we de afgelopen maanden een aantal denkers een essay te schrijven over wat hen opvalt. Waar zien ze kansen, maken ze zich zorgen over of willen ze aandacht voor vragen? Deze essays voeden onze gedachten en ons handelen om zo goed mogelijk toe te werken naar het uiteindelijke doel: toegang tot lokale betaalbare energie voor iedereen. Want in de foto RES zien we – uit representatief onderzoek – dat inwoners dat het allerbelangrijkst vinden. De weg hiernaar toe ligt niet vast, we moeten het samen ontdekken. Geert Teisman, één van onze essayisten, zegt het mooi: ‘Niemand heeft meer dan 15% kennis bij het nemen van een besluit.’ De eerste essays staan online, ze zijn te vinden op www.transitietijd.nl. Na de zomer komen er nog meer.

De stand van zaken in de regio’s overziend, is dit wat ons te doen staat: de vaart en de verbinding erin houden. Met te veel nadruk op vaart raken we elkaar kwijt. Met enkel verbinding is het gezellig, maar realiseren we niks. Vaart en verbinding moeten hand in hand gaan om zeker te weten dat we straks allemaal kunnen wonen, werken en ons verplaatsen. Zo’n foto is een mooi iets, vind ik. De stand van zaken gevangen in één moment in de tijd. Later zullen we denken hoe jong en onbevreesd we waren, en – dat hoop ik met heel mijn hart – dat we er alles aan hebben gedaan wat we konden.