Het huidige energiesysteem in Nederland is ontstaan vanuit grootschalige opwek van energie uit steenkool, olie en aardgas op een paar centrale plekken in Nederland. De energie wordt over het hele land getransporteerd naar onze huizen en wij hebben gas en stroom. We maken nu de overgang naar schone, duurzaam opgewekte energie zoals zonne- en windenergie. Het transport gaat verschillende kanten op. Van het zonnepaneel naar ons stopcontact, of naar een batterij voor opslag. Of van een windpark naar bedrijven dichtbij die stroom nodig hebben. Het anders verwarmen van wijken en gebouwen heeft ook invloed op het energiesysteem. Daarvoor wordt bijvoorbeeld aardwarmte gebruikt uit de diepe ondergrond (geothermie), restwarmte van de industrie of warmte uit oppervlakte-, drink- of afvalwater.
Dat alles vraagt een ander energiesysteem. Van centraal opwekken en verspreiden van energie, naar het dichter bij elkaar brengen van gebruikers en aanbieders van duurzame energie. Het werken aan een nieuw energiesysteem is heel hard nodig. We hebben energie nodig voor bedrijvigheid, wonen of bijvoorbeeld elektrisch rijden. Daarvoor is meer infrastructuur nodig: transformatorstations, kabels en leidingen. Maar het is ook nodig om ons bestaande energienet slimmer te gebruiken, dat is goedkoper dan alleen maar meer kabels en leidingen.
Het beschikken over betaalbare duurzame elektriciteit en warmte is een randvoorwaarde om te kunnen blijven ondernemen, wonen en reizen. De vraag ernaar neemt toe. Zonder netaansluiting kan een nieuw bedrijventerrein, een woonwijk of een school niet gebruikt worden. Maar ons elektriciteitsnet is op veel plekken op bepaalde momenten overvol. Er is dan niet genoeg ruimte om de duurzaam opgewekte stroom, via de bestaande kabels, naar de gebruikers te transporteren. ‘Netcongestie’ noemen we dat.
Er wordt met allerlei programma’s hard gewerkt aan het oplossen van netcongestie, op de korte en langere termijn.
We moeten overschakelen naar een nieuw energiesysteem. Daarvoor maakt het ministerie van Economische Zaken en Klimaat het Nationaal Plan Energiesysteem (NPE). Het plan is op 1 december 2023 door de ministerraad vastgesteld. Het beschrijft hoe Nederland een energiesysteem ontwikkelt dat past bij een klimaatneutrale samenleving. In het NPE staat een langetermijnvisie op het energiesysteem in 2050 en hoe daar te komen. Het plan wordt iedere 5 jaar aangepast op actuele ontwikkelingen. Zo kan rekening gehouden worden met maatschappelijke en bijvoorbeeld nieuwe technische ontwikkelingen. In het plan staat ook welke bijdrage de Rijksoverheid en andere overheden (gemeenten, provincies) moeten leveren. En wat dit betekent voor inwoners en ondernemers, zodat zij eigen keuzes kunnen maken.
Meer weten?
Deze website maakt gebruik van cookies. Lees meer over cookies in onze cookieverklaring.
Deze cookies verzamelen nooit persoonsgegevens en zijn noodzakelijk voor het functioneren van de website.
Deze cookies verzamelen gegevens zodat we inzicht krijgen in het gebruik en deze website verder kunnen verbeteren.
Deze cookies zijn van aanbieders van externe content op deze website. Denk aan film, marketing- en/of tracking cookies.