Thema: Regionale energie
Sessie: Aanbod ontmoet vraag in het energiesysteem van de toekomst

Met het concept-Nationaal plan energiesysteem (NPE) geeft het Rijk richting aan het beleid op weg naar een klimaatneutraal energiesysteem in 2050, vertelt Lennert Goemans van het ministerie van EZK op het congres tijdens de sessie over het energiesysteem van de toekomst. Welk beleid is nodig na 2030? En doen we nú de goede dingen? Daarover ontstond, onder leiding van Jarit van de Visch en Lennart Lalieu van NP RES, een levendige discussie tussen sprekers vanuit Rijk en regio, wetenschap en bedrijfsleven. Ook het publiek liet zich niet onbetuigd.

Lokaal aanbod koppelen aan lokale vraag 

Vanuit het Rijk legt Lennert uit dat we in de toekomst een groot deel van onze energie nog steeds centraal opwekken, in windparken op zee of langs de kust, waarna de energie naar land wordt getransporteerd. Daarnaast zullen we een deel van de energie lokaal opwekken. Door dat lokale aanbod slim te koppelen aan de lokale vraag - bijvoorbeeld in energiehubs – kunnen we het centrale energiesysteem ontlasten. “Het energiesysteem van de toekomst wordt dus centraal én decentraal”, vat Lennert het NPE bondig samen.

Hoogleraar en TNO-consultant Annelies Huygen is blij met het NPE, al vindt zij dat het te weinig oog heeft voor energieneutrale wijken (het lokale energiesysteem). “Wijken moeten de energie die ze nodig hebben, zoveel mogelijk zelf gaan opwekken. Pas daarna kijk je dan wat je nog aan centraal opgewekte energie nodig hebt. Waarbij we moeten beseffen dat elektriciteit en warmte communicerende vaten zijn.” Er moet zo snel mogelijk wetgeving komen om een nieuw energiesysteem mogelijk te maken, vindt Annelies, maar we moeten waken voor te veel regels. “In de nieuwe Warmtewet wordt bijvoorbeeld te veel dichtgetimmerd”, zegt zij. “Toon lef, geef vertrouwen en laat lokale overheden meer vrij.”  

Richting bieden en ruimte scheppen 

Paul van Tongeren van de Utrechtse RES-regio gelooft in een decentrale aanpak met lokale energiegemeenschappen, zegt hij. “Bovendien moeten we wel, vanwege het dichtslibbende elektriciteitsnet.” Hij vindt dat het Rijk lokale keuzes dan wel mogelijk moet maken. “We staan nu vaak in de wachtstand, terwijl we in onze regio een stevige duurzame opwek moeten realiseren en heel veel woningen van het gas af moeten krijgen.” Public affairs adviseur Marjolein Vencken benadrukt dat bedrijven ruimte nodig hebben om op actuele ontwikkelingen te kunnen inspelen, maar ook overheidsbeleid dat hen zekerheid en perspectief biedt om beslissingen te kunnen nemen. Ze slaakt een hartenkreet vanuit het bedrijfsleven: “Beseffen we wel hoeveel mensen we nodig hebben om de transitie uit te voeren?” 

Er komen veel suggesties uit de zaal, onder andere over het belang van energiebesparing - waarop het NPE maximaal inzet, aldus Lennert -, over het meenemen van jongeren en over het tonen van lef om aan de slag te gaan, ondanks bestaande onzekerheden. Dat vraagt om adaptief beleid maar ook doen. “We moeten ook fouten durven maken”, aldus Paul. Die ruimte is er, verzekert Lennert. “We hebben geen glazen bol. Daarom komt er elke vijf jaar een geactualiseerd NPE en kunnen we indien nodig tussentijds bijsturen.” Tot slot heeft het publiek veel suggesties gegeven over hoe je adaptief beleid kunt vormgeven (zie uitslagen mentimeter). 

Link naar presentatie van deze sessie.